Zadanie 1   (5pkt = 2pkt(a) + 3pkt(b))
Rozważamy rzuty wykonane w doświadczalnej komorze próżniowej.
Do analizy zadań a) i b) przyjmij model zjawiska, w którym:
$\bullet$ ruchy ciał odbywają się bez działania sił oporu
$\bullet$ ciała poruszają się w inercjalnym układzie odniesienia, w jednorodnym, ziemskim polu grawitacyjnym
$\bullet$ poruszające się ciała traktujemy jako punkty materialne
$\bullet$ podłoże, na które upadają rzucone ciała, jest poziome
$\bullet$ przyśpieszenie ziemskie ma wartość $g=9,81m/s^2$.
a) W chwili $t_0$ rzucono kulkę K z pewnej wysokości. Prędkość $\vec{\upsilon_0}$ kulki w chwili $t_0$ miała kierunek poziomy
Analizujemy ruch kulki K od chwili $t_0$ do chwili $t_k$ – momentu uderzenia kulki K o podłoże.
Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
b)Z punktu A w chwili $t_0=0 s$ rzucono kulkę $K_A$. Prędkość kulki $K_A$ w chwili $t_0$ miała kierunek poziomy i wartość równą $\upsilon_{0A}=8m/s$.
Z punktu B – w tej samej chwili $t_0$ – rzucono kulkę $K_B$. Prędkość kulki $K_B$ w chwili $t_0$ miała kierunek pionowy, zwrot w górę i wartość, którą oznaczymy jako $\upsilon_{0B}$.
Rzucone kulki $K_A$ i $K_B$ zderzyły się w chwili $t_z$ w punkcie C.
Współrzędne punktów A, B i C wyrażone w metrach, w kartezjańskim układzie współrzędnych, są następujące:
$A=(0;12) B=(6;0) C=(6;Y_c)$.
Opisaną sytuację ilustruje rysunek. Przyjmij, że dane w zadaniu są dokładne.
Oblicz $\upsilon_{0B}$ – wartość prędkości początkowej kulki $K_B$ w punkcie B. Zapisz obliczenia.
Odpowiedź a). FPF
b). $\upsilon_{0B}=16\frac{m}{s}$.

Matura maj 2025 poziom rozszerzony

 Zadanie 2   (4pkt=2pkt(a)+1pkt(b)+1pkt(c))
Uczniowie wykonywali doświadczenie z wagą. Zakładamy, że waga wskazuje wartość siły nacisku działającej na wagę prostopadle do jej powierzchni, podzielonej przez wartość $g$ przyśpieszenia grawitacyjnego.
Uczniowie ustawili wagę na poziomej ławce i położyli na niej klocek. Waga wskazała wartość $m_1$ (zobacz rysunek 1.).

Następnie uczniowie nachylili ławkę pod kątem $\alpha$ do poziomu i ponownie położyli na wadze ten sam klocek. Waga wskazała wartość $m_2$ (zobacz rysunek 2.).
Waga oraz klocek pozostały nieruchome.
Na ten klocek działają trzy siły w układzie inercjalnym:
$\vec{F_t}$ – siła tarcia statycznego pomiędzy wagą a klockiem, działająca na klocek przy nachylonej ławce,
$\vec{F_g}$ – siła grawitacji działająca na klocek,
$\vec{F_r}$ – siła reakcji wagi działająca na klocek (siła nacisku wagi na klocek).
a) Przyjmij, że punkt $S$ na diagramie jest reprezentacją klocka.
Widok nachylonej ławki i klocka pozostawiono dla kontekstu.
Długość boku kratki na diagramie odpowiada umownej jednostce siły.
Oznaczono siłę grawitacji $\vec{F_g}$.
Na diagramie narysuj i oznacz siłę tarcia $\vec{F_t}$ oraz siłę reakcji wagi $\vec{F_r}$ , działające na klocek (przyłożone w punkcie $S$).
Zachowaj odpowiednie kierunki, zwroty oraz dokładne długości wektorów, odpowiadające wartościom tych sił.

b) Dokończ zdanie. Zaznacz odpowiedź $A, B$ albo $C$ i jej uzasadnienie $1., 2.$ albo $3.$

c) Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Zaznacz $P$, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo $F$ – jeśli jest fałszywe.
Odpowiedź a) rysunek b) $A3$ c) $PF$

Matura fizyka czerwiec 2025 poziom rozszerzony